Albanian language
Cfare eshte Astrofotografia?
Me poshte do flasim per Fotografine astronomike ose Astrofotografine sic quhet ndryshe ne gjithe boten.Me saktesisht per ate amatoriale.Kjo teme ka si synim Hyrjen ne boten e saj.
Fotografia e kozmit eshte me shume se nje hobi.Me ane te saj ne “celebrojme” mrekullite e qiellit dhe te sistemit diellor.Behemi deshmitar ,per ate qe eshte me shume se dicka e pafundte.Misteret qe fshihen brenda tij,kane “torturuar” per shekuj te tere shkencetaret dhe kuriozet e thjeshte.Kush prej nesh nuk ka ngritur syte ne qiell,dhe e ka bere te pakten nje here pyetjen: Cfare ka me tej??
Fale teknollogjise se sotme,ne kemi mundesine te zbavitemi ne kuptimin e plote te fjales.Si duke vezhguar me teleskope ashtu dhe duke fotografuar.Vete Galileo apo Einsteini jam i sigurt do na kishin zili.Dhe ketu flas per amatoret e thjeshte si ne (Astrofilet),pasi dhe vete astronomet profesionist, kane shum pak kohe te zbaviten duke kerkuar objektet, e qiellit te thelle.Ju kujtoj se teleskopet shkencor nuk kan Okular ku te shikohet me sy te lire.Ato perdoren thjeshte me aparate fotosensibel,per studime shkencore.
Natyrisht cdo gje ka veshtiresine e saj edhe ne nje hobi,por ajo qe eshte e rendesishme dhe qe deshiroj te kuptoni eshte se gjithsecili prej nesh,pa dallim titulli studimi, ka mundesine ta bej kete.Asgje s’eshte e pamundur.Ajo qe na nevojitet eshte thjesht pasioni per qiellin dhe deshira per te qene nje “gjuetar kozmik”.
Le te shohim se bashku, me poshte cfare na nevojitet per kete gje:
Prej koheve te lashta njerezimi eshte magjepsur gjithmone me mrekullite e qiellit dhe te kozmit.Natyrisht duhet te kujtojme se ne kohe primitive ku elektriciteti dhe teknollogjite nuk ekzistonin akoma,qielli ishte me te vertete nje thesar i cmuar per njerezimin.Kjo sepse nuk egzistonte “Light Pollution”(ndotja ndricuese),dhe shume objekte si psh Nebula e Orionit,Galaksia e Andromedes,Galaksia M33 etj shikoheshin me sy te lire.Madheshtia e universit dhe deshira per te qene deshmitar te ketyre mrekullive i beri njerezit primiv ti vizatonin ato neper shpella apo gure,dhe duke na i trasheguar bukurite e universit deri ne kohet e sotme.Sipas mendimit tim Astrofotografia eshte trashgimtarja moderne e cfare thame me siper.
Mbase termi nuk duket shume i pershtatshem,pasi sot ne kemi teknollogjine nga ana jone,por synimi ka qene dhe mbetet i njejti:Te ndalojme kohen ne nje pike e moment te caktuar duke deshmuar ate qe po veshtrojme ashtu sic bene paraardhesit tane.
Natyrisht fotografia lindi dhe u zhvillua nga shekulli 18 per fusha te ndryshme te jetes.Kush prej nesh nuk ka fotografuar ndonjehere,dhe kush prej nesh nuk din minimumin e perdorimit te aparateve te sotem?Pra duke folur keshtu cdo gje behet e thjeshte,duke na lene te kuptojme qe do mjaftonte nje click dhe puna u be.Po ndonjehere gjerat nuk jane aq te lehta sesa duken,sidomos kur flasim per fotografine e objekteve te larget miliona km,te shkrepur ne nje erresire totale.Por kjo sdo te thote qe eshte e pamundur.
Edhe une si gjithe te tjeret,mbas fotografive te para qe na tregoj teleskopi Hubble,mbeta i magjepsur nga ato mrekulli galaktike,dhe nga larmshmeria e objekteve qe ndodhen ne univers.Kur shikojme nje nebuloze(personalisht me pelqen me shum ky term,sesa Mjegullnaje.),ne nuk shohim thjesht gazra dhe yje shumngjyreshe,po ne te njejten kohe jemi duke pare “Djepin” ku zhvillohen yje,dhe sisteme planetare si i yni,te gjere miliona km.Dhe nese shikoni galaksite,duhet te jeni te vetdijshem qe po shikoni Nenen qe permban qindera mijera nga keto nebuloza e sisteme planetar.Nga ketu me lindi edhe ideja per tititullin e sitit tim (The Universe Inside a Pixel) pasi te perkthyera ne km,nje pixel permban me te vertete nje univers.
Fati yne qendron ne faktin se ndonese qiejt nuk jane me te erret si dikur,teknologjia e shekullit te 21 i ka dhene zgjidhjen shume problemeve qe ndryshe do na pengonin jo pak.
10 vitet e fundit,fusha e astronomise amatoriale ka ndryshuar ne menyre rrenjore.Vizualistit stereotip qe vezhgonte vetem me sy ne nje teleskop,i eshte shtuar nje tjeter familje amatoresh me e re,Astrofotografet,te cilet e vezhgojne qiellin nga ekranet e PC-ve,te mbyllur ne te shumten e rasteve ne nje dhome te ngrohte,dhe biles duke fotografuar ne Remote thjesht pa levizur nga karriga. Egzistojne dy tipe fotografishe amatoriale:
-(Astroimaging) Ata qe fotografojne si une, thjesht per te pasur nje foto astronomike te bukur dhe me nje pasterti/risolucion sa me te larte,ku fotoja eshte thjeshte estetike dhe nuk ven re,humbjen e informacionit shkencor mbas “post processing”(elaborimi i fotove per me shume detaje estetike) dhe…
-(Research Imagers)… ata qe fotografojne per motive shkencore si psh: zbulime asterodidesh,kometash supernovash etj. Ne keto fotografi rendesi nuk ka estetika,(pasi shum here ne foto shihen vetem yje dhe asgje me shume),sinjali sa me i larte dhe sensubiliteti i fotokameres CCD* (do flasim me poshte per te) Me keto foto behet Astrometri (matje distancash,orbitash,meteore,kometa etj) e cila fale teknollogjise ka bere te mundur qe qindra amatore te zbulojne objekte te cilet me perpara i perbenin vetem nje rrethi te kufizuar profesionistesh astronom.Ne fakt ekziston qe ne 1997 cmimi “Benson”i komunetitet shkencor boteror,jepet per 10 amatoret qe do zbulojne me shume NEO ne nje vit (near earth objects)
Fotografia e kozmit eshte me shume se nje hobi.Me ane te saj ne “celebrojme” mrekullite e qiellit dhe te sistemit diellor.Behemi deshmitar ,per ate qe eshte me shume se dicka e pafundte.Misteret qe fshihen brenda tij,kane “torturuar” per shekuj te tere shkencetaret dhe kuriozet e thjeshte.Kush prej nesh nuk ka ngritur syte ne qiell,dhe e ka bere te pakten nje here pyetjen: Cfare ka me tej??
Fale teknollogjise se sotme,ne kemi mundesine te zbavitemi ne kuptimin e plote te fjales.Si duke vezhguar me teleskope ashtu dhe duke fotografuar.Vete Galileo apo Einsteini jam i sigurt do na kishin zili.Dhe ketu flas per amatoret e thjeshte si ne (Astrofilet),pasi dhe vete astronomet profesionist, kane shum pak kohe te zbaviten duke kerkuar objektet, e qiellit te thelle.Ju kujtoj se teleskopet shkencor nuk kan Okular ku te shikohet me sy te lire.Ato perdoren thjeshte me aparate fotosensibel,per studime shkencore.
Natyrisht cdo gje ka veshtiresine e saj edhe ne nje hobi,por ajo qe eshte e rendesishme dhe qe deshiroj te kuptoni eshte se gjithsecili prej nesh,pa dallim titulli studimi, ka mundesine ta bej kete.Asgje s’eshte e pamundur.Ajo qe na nevojitet eshte thjesht pasioni per qiellin dhe deshira per te qene nje “gjuetar kozmik”.
Le te shohim se bashku, me poshte cfare na nevojitet per kete gje:
Prej koheve te lashta njerezimi eshte magjepsur gjithmone me mrekullite e qiellit dhe te kozmit.Natyrisht duhet te kujtojme se ne kohe primitive ku elektriciteti dhe teknollogjite nuk ekzistonin akoma,qielli ishte me te vertete nje thesar i cmuar per njerezimin.Kjo sepse nuk egzistonte “Light Pollution”(ndotja ndricuese),dhe shume objekte si psh Nebula e Orionit,Galaksia e Andromedes,Galaksia M33 etj shikoheshin me sy te lire.Madheshtia e universit dhe deshira per te qene deshmitar te ketyre mrekullive i beri njerezit primiv ti vizatonin ato neper shpella apo gure,dhe duke na i trasheguar bukurite e universit deri ne kohet e sotme.Sipas mendimit tim Astrofotografia eshte trashgimtarja moderne e cfare thame me siper.
Mbase termi nuk duket shume i pershtatshem,pasi sot ne kemi teknollogjine nga ana jone,por synimi ka qene dhe mbetet i njejti:Te ndalojme kohen ne nje pike e moment te caktuar duke deshmuar ate qe po veshtrojme ashtu sic bene paraardhesit tane.
Natyrisht fotografia lindi dhe u zhvillua nga shekulli 18 per fusha te ndryshme te jetes.Kush prej nesh nuk ka fotografuar ndonjehere,dhe kush prej nesh nuk din minimumin e perdorimit te aparateve te sotem?Pra duke folur keshtu cdo gje behet e thjeshte,duke na lene te kuptojme qe do mjaftonte nje click dhe puna u be.Po ndonjehere gjerat nuk jane aq te lehta sesa duken,sidomos kur flasim per fotografine e objekteve te larget miliona km,te shkrepur ne nje erresire totale.Por kjo sdo te thote qe eshte e pamundur.
Edhe une si gjithe te tjeret,mbas fotografive te para qe na tregoj teleskopi Hubble,mbeta i magjepsur nga ato mrekulli galaktike,dhe nga larmshmeria e objekteve qe ndodhen ne univers.Kur shikojme nje nebuloze(personalisht me pelqen me shum ky term,sesa Mjegullnaje.),ne nuk shohim thjesht gazra dhe yje shumngjyreshe,po ne te njejten kohe jemi duke pare “Djepin” ku zhvillohen yje,dhe sisteme planetare si i yni,te gjere miliona km.Dhe nese shikoni galaksite,duhet te jeni te vetdijshem qe po shikoni Nenen qe permban qindera mijera nga keto nebuloza e sisteme planetar.Nga ketu me lindi edhe ideja per tititullin e sitit tim (The Universe Inside a Pixel) pasi te perkthyera ne km,nje pixel permban me te vertete nje univers.
Fati yne qendron ne faktin se ndonese qiejt nuk jane me te erret si dikur,teknologjia e shekullit te 21 i ka dhene zgjidhjen shume problemeve qe ndryshe do na pengonin jo pak.
10 vitet e fundit,fusha e astronomise amatoriale ka ndryshuar ne menyre rrenjore.Vizualistit stereotip qe vezhgonte vetem me sy ne nje teleskop,i eshte shtuar nje tjeter familje amatoresh me e re,Astrofotografet,te cilet e vezhgojne qiellin nga ekranet e PC-ve,te mbyllur ne te shumten e rasteve ne nje dhome te ngrohte,dhe biles duke fotografuar ne Remote thjesht pa levizur nga karriga. Egzistojne dy tipe fotografishe amatoriale:
-(Astroimaging) Ata qe fotografojne si une, thjesht per te pasur nje foto astronomike te bukur dhe me nje pasterti/risolucion sa me te larte,ku fotoja eshte thjeshte estetike dhe nuk ven re,humbjen e informacionit shkencor mbas “post processing”(elaborimi i fotove per me shume detaje estetike) dhe…
-(Research Imagers)… ata qe fotografojne per motive shkencore si psh: zbulime asterodidesh,kometash supernovash etj. Ne keto fotografi rendesi nuk ka estetika,(pasi shum here ne foto shihen vetem yje dhe asgje me shume),sinjali sa me i larte dhe sensubiliteti i fotokameres CCD* (do flasim me poshte per te) Me keto foto behet Astrometri (matje distancash,orbitash,meteore,kometa etj) e cila fale teknollogjise ka bere te mundur qe qindra amatore te zbulojne objekte te cilet me perpara i perbenin vetem nje rrethi te kufizuar profesionistesh astronom.Ne fakt ekziston qe ne 1997 cmimi “Benson”i komunetitet shkencor boteror,jepet per 10 amatoret qe do zbulojne me shume NEO ne nje vit (near earth objects)
NJOHURI BAZE MBI VESHTRIMIN E QIELLIT
Syri gjat nates eshte krejt ndryshe me shikimin e dites.Ai don nje pershtatje ndaj erresires qe me ane te disa reaksioneve kimike zgjat rreth 20min,per te arritur ne maksimumin e prestacioneve.
Keshtu qe duhet te konsideroni kete kohe dhe duhet te keni kujdes,duke mos ndezur asnje lloj drite qofte edhe e dobet,sepse Perdja e purpurt do te shkatarrohet duke rrezikuar te presim akoma nga e para.
Nje zgjidhje e mire do te ishte te kishim nje elektrik dore me drite te kuqe ose dicka per te mbuluar driten e bardhe,psh leter te kuqe ose sic bera une,lyjeni me nja dy duar maniqyr estetik.
Keshtu qe me dike qe njeh qiellin ose edhe me nje atlant ne dore,mund te kaloni momente shume te kendshme.Natyrisht qe duhet te zgjidhni netet pa hene dhe vende larg qytetit,ku Ndotja e ndricimit
eshte teper e theksuar dhe mund te bezdise jo pak oservacionin.
Yjet dhe planetet
Ne cdo moment qe ne ngrejme syt nga qielli kemi rreth 2000 yje mbi koke,duke llogaritur edhe hemisferen e jugut arrime te shohim 5000 yje gjithsej.,,vetem me sy te lire flas,pa ndihme paisjeje.Por pervec yjeve here pas here shihen edhe planetet e sistemit tone diellor.
Diferenca midis yjeve dhe planeteve
Yjet jane sfera gazi te perbera ne te shumten e rasteve nga hidrogjeni.Ne berthamen e tyre zhvillohen reaksione nukleare njelloj si bombat tona atomike.Dhe dielli,ylli yne me i afert,ne e shfaq kete energji ne forme drite dhe ngrohjeje.E thene keshtu duket normale,po mendoni se ne cdo moment e sekond te jetes sone miliarde megaton energji shperthejne pa mbarim.........superbe per mendimin tim.
Te gjithe e dime se toka eshte planet orbitant i diellit.Planet pra eshte sateliti i nje ylli,nga i cili merr energji.Dielli yne ka 8 planete satelit ose 9 ne qofte se ka ndonje nostalgjik te Plutonit.
Duke filluar me rradhe siu afersi ndaj diellit kemi:Merkurin,Aferditen,Token,Marsin,Jupiterin,Saturnin ,Urani dhe Neptunin
Planetet si Merkuri ,Aferdita Marsi,Jupiteri dhe Saturni nuk jane te shenuar ne hartat e qiellit.Motivi eshte se per shkak se levizjes se tyre rreth diellit ne i shohim gjithmone ne levizje ne krahasim me yjet. Keshtu qe sa here te shihni nje “yll “ te ndritshem,qe s'eshte i shenuar neper harta,ai eshte sigurisht nje planet........
Kostelacionet
Nuk dihet se sa kohe me pare njerezit filluan ti vinin emrat grupeve me yje,apo ti “lidhnin” njera me tjetren,kerkova ne web por arrita ne konkluzionin se kjo gje ndodhi qe ne kohet primordiale.
Pasi orientimi ne baze te yjeve,besoj e dini,per marinaret e dikurshem ishte fondamental.Rast i jashtezakonshem eshte Ylli polar qe tregon me ekzaktesisht veriun pasi ndodhet shume pak sekonda harku (1/120 e 1°gradit) nga poli yne verior.
Te gjithe njerezit e meparshem cdo fenomen te qiellit e lidhnin me ndonje eveniment,apo rastesise se tij.P.sh Marsi ishte me i cuditshmi per ta,pasi kur ai arrin ne opozicion(kur nje planet del ne krahe te kundert tediellit,dhe toka ndodhet midis tyre) me diellin fillon te levize mbrapsht,keshtu qe ata nuk kuptonin si ka mundesi....
Dhe duke shqyrtuar qiellin ata ne menyre virtuale krijuan disa nder kostelacionet(sot 88) me te rendesishem si ,Arusha e madhe/vogel,Orioni Andromeda,Mjelma(ita/ Cigno ,eng/Swan) etj.....
Por ne te vertete qielli qe ne shohim nuk eshte ashtu si e imagjinojm,pasi per te pasur nje vizion komplet te qiellit do duhet ta shihnim ne tre dimensione,keshtu qe Arusha e madhe e shoke, ne nje pike tjeter te universit do te ishin te shperbere,duke i lene vendin nje figure tjeter.jo vetem nga ana gjeometrike por edhe sepse distancat e yjeve do ndryshonin deri ne “shuajtjen e ndonjerit” dhe “ndezjen e ndonje tjetri yll” duke i dhene qiellit nje fytyre tjeter.
Me thene te drejten,te marresh masat ne qiell duhet precizion,por ka nje menyre te thjeshte per ne,Duart tona.Po te mbajme mbyllur nje grusht te ngritur ne qiell dhe me pamjen kendore,dmth me nji sy te e shikojm ne ndojne drejtim,ne ne ate cast po masim gati 8°.Ose, hena e plote eshte, ½ e Gradit° dhe po ta masim me gisht.D.m.th: me nje sy mbyllur,dhe me tjetrin vejme ne shenjester majen e gishtit,derisa te arrime ta mbulojme,atehere ajo largesi e gishtit nga syri,e vene ne qiell do masi gjithmone ½ -°.Kjo eshte dicka qe mund te na sherbej per te matur kostelacionet dhe shtrirjen e tyre ose nje objekt nga tjetrin.
Te flasesh per qiellin dhe yjet do duhej nje jete e tere,po ajo qe eshte e rendesishme,eshte te jemi te vejtedijshem per cfare na dhuron Universi,dhe te gezojme per prezencen tone ne kete "lemsh" fuqish berthamore.Gjithesecili prej nesh duhet te beje perpjekjet e duhura per mbrojtjen e "Erresires se qiellit" duke evitur ndricimin ne ajer dhe shperdorimin e drites ne vende ku nuk nevojitet.Me kete hap industrializimi, ndotja qiellit("light pollution") ne vitin 2050 mendohet te jete kaq e larte,saqe nga qytetet tona nuk do mundim te shohim as edhe nje yll te vetem.
E kemi per detyre ti leme qiej te erret femijeve tane,ashtu sic i kemi trasheguar edhe ne nga stergjysherit tone!
Per pyetje apo korrigjime shkruani me kontaktoni
[email protected]
Keshtu qe duhet te konsideroni kete kohe dhe duhet te keni kujdes,duke mos ndezur asnje lloj drite qofte edhe e dobet,sepse Perdja e purpurt do te shkatarrohet duke rrezikuar te presim akoma nga e para.
Nje zgjidhje e mire do te ishte te kishim nje elektrik dore me drite te kuqe ose dicka per te mbuluar driten e bardhe,psh leter te kuqe ose sic bera une,lyjeni me nja dy duar maniqyr estetik.
Keshtu qe me dike qe njeh qiellin ose edhe me nje atlant ne dore,mund te kaloni momente shume te kendshme.Natyrisht qe duhet te zgjidhni netet pa hene dhe vende larg qytetit,ku Ndotja e ndricimit
eshte teper e theksuar dhe mund te bezdise jo pak oservacionin.
Yjet dhe planetet
Ne cdo moment qe ne ngrejme syt nga qielli kemi rreth 2000 yje mbi koke,duke llogaritur edhe hemisferen e jugut arrime te shohim 5000 yje gjithsej.,,vetem me sy te lire flas,pa ndihme paisjeje.Por pervec yjeve here pas here shihen edhe planetet e sistemit tone diellor.
Diferenca midis yjeve dhe planeteve
Yjet jane sfera gazi te perbera ne te shumten e rasteve nga hidrogjeni.Ne berthamen e tyre zhvillohen reaksione nukleare njelloj si bombat tona atomike.Dhe dielli,ylli yne me i afert,ne e shfaq kete energji ne forme drite dhe ngrohjeje.E thene keshtu duket normale,po mendoni se ne cdo moment e sekond te jetes sone miliarde megaton energji shperthejne pa mbarim.........superbe per mendimin tim.
Te gjithe e dime se toka eshte planet orbitant i diellit.Planet pra eshte sateliti i nje ylli,nga i cili merr energji.Dielli yne ka 8 planete satelit ose 9 ne qofte se ka ndonje nostalgjik te Plutonit.
Duke filluar me rradhe siu afersi ndaj diellit kemi:Merkurin,Aferditen,Token,Marsin,Jupiterin,Saturnin ,Urani dhe Neptunin
Planetet si Merkuri ,Aferdita Marsi,Jupiteri dhe Saturni nuk jane te shenuar ne hartat e qiellit.Motivi eshte se per shkak se levizjes se tyre rreth diellit ne i shohim gjithmone ne levizje ne krahasim me yjet. Keshtu qe sa here te shihni nje “yll “ te ndritshem,qe s'eshte i shenuar neper harta,ai eshte sigurisht nje planet........
Kostelacionet
Nuk dihet se sa kohe me pare njerezit filluan ti vinin emrat grupeve me yje,apo ti “lidhnin” njera me tjetren,kerkova ne web por arrita ne konkluzionin se kjo gje ndodhi qe ne kohet primordiale.
Pasi orientimi ne baze te yjeve,besoj e dini,per marinaret e dikurshem ishte fondamental.Rast i jashtezakonshem eshte Ylli polar qe tregon me ekzaktesisht veriun pasi ndodhet shume pak sekonda harku (1/120 e 1°gradit) nga poli yne verior.
Te gjithe njerezit e meparshem cdo fenomen te qiellit e lidhnin me ndonje eveniment,apo rastesise se tij.P.sh Marsi ishte me i cuditshmi per ta,pasi kur ai arrin ne opozicion(kur nje planet del ne krahe te kundert tediellit,dhe toka ndodhet midis tyre) me diellin fillon te levize mbrapsht,keshtu qe ata nuk kuptonin si ka mundesi....
Dhe duke shqyrtuar qiellin ata ne menyre virtuale krijuan disa nder kostelacionet(sot 88) me te rendesishem si ,Arusha e madhe/vogel,Orioni Andromeda,Mjelma(ita/ Cigno ,eng/Swan) etj.....
Por ne te vertete qielli qe ne shohim nuk eshte ashtu si e imagjinojm,pasi per te pasur nje vizion komplet te qiellit do duhet ta shihnim ne tre dimensione,keshtu qe Arusha e madhe e shoke, ne nje pike tjeter te universit do te ishin te shperbere,duke i lene vendin nje figure tjeter.jo vetem nga ana gjeometrike por edhe sepse distancat e yjeve do ndryshonin deri ne “shuajtjen e ndonjerit” dhe “ndezjen e ndonje tjetri yll” duke i dhene qiellit nje fytyre tjeter.
Me thene te drejten,te marresh masat ne qiell duhet precizion,por ka nje menyre te thjeshte per ne,Duart tona.Po te mbajme mbyllur nje grusht te ngritur ne qiell dhe me pamjen kendore,dmth me nji sy te e shikojm ne ndojne drejtim,ne ne ate cast po masim gati 8°.Ose, hena e plote eshte, ½ e Gradit° dhe po ta masim me gisht.D.m.th: me nje sy mbyllur,dhe me tjetrin vejme ne shenjester majen e gishtit,derisa te arrime ta mbulojme,atehere ajo largesi e gishtit nga syri,e vene ne qiell do masi gjithmone ½ -°.Kjo eshte dicka qe mund te na sherbej per te matur kostelacionet dhe shtrirjen e tyre ose nje objekt nga tjetrin.
Te flasesh per qiellin dhe yjet do duhej nje jete e tere,po ajo qe eshte e rendesishme,eshte te jemi te vejtedijshem per cfare na dhuron Universi,dhe te gezojme per prezencen tone ne kete "lemsh" fuqish berthamore.Gjithesecili prej nesh duhet te beje perpjekjet e duhura per mbrojtjen e "Erresires se qiellit" duke evitur ndricimin ne ajer dhe shperdorimin e drites ne vende ku nuk nevojitet.Me kete hap industrializimi, ndotja qiellit("light pollution") ne vitin 2050 mendohet te jete kaq e larte,saqe nga qytetet tona nuk do mundim te shohim as edhe nje yll te vetem.
E kemi per detyre ti leme qiej te erret femijeve tane,ashtu sic i kemi trasheguar edhe ne nga stergjysherit tone!
Per pyetje apo korrigjime shkruani me kontaktoni
[email protected]